باسمه تعالی
در مورخه 1393/12/12 نشست محدوده آزادی بیان با نگاه ویژه" توهین به مقدسات" به همت معاونت پژوهشی و کانون جنبش نرم افزاری دانشگاه علوم قضایی در سالن شهید بهشتی برگزار گردید که دکتر منتظر قائم، دکتر نجابت خواه و دکتر عمرانی به بررسی این موضوع پرداختند.
در ابتدای جلسه دکتر نجابتخواه ضمن بررسی موضوع از جنبه حقوق عمومی به دو میثاق حقوق مدنی و سیاسی و حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ملل متحد اشاره داشتند.
ایشان خاطرنشان کرد: در این دو میثاق در باب موضوع آزادی بیان و کیفیت محدوده آن صحبت شده است.آزادی بیان مورد شناسایی قرار گرفته ، همچنین گفته شده که آزادی بیان با آزادی سخن گفتن متفاوت است و در واقع آزادی بیان در برابر آزادی سخن، عام است در برابر خاص.
ایشان افزود: طبق این میثاق آزادی بیان باید به موجب قانون باشد و اینکه به حقوق و حیثیت دیگران نباید لطمه وارد کند و بر اساس امنیت، نظم واحد و سلامت عمومی قابل توجیه باشد.

در ادامه این بحث: حجت الاسلام و المسلمین دکتر منتظر قائم عضو هیأت علمی دانشگاه علوم قضایی به بحث فقهی موضوع آزادی بیان اشاره نمودند، ایشان دو نظریه ای که بزرگان پیرامون آزادی بیان مطرح نمودند را بررسی کرد: ابتدا نظریه «سید مرتضی رحمه الله علیه» که قائل به "اصاله الاباحه" در این باب بودند و قائل است برای محدودیت باید دلیل عقلی یا نقلی وجود داشته باشد. و نظردوم که اصل را بر «خطر» و منع آزادی میداند. پیرامون نظر دوم از این باب که انسان مخلوق خداوند است و اشیاء، مملوک خداوند محسوب میشوند و بدون مالک «خداوند» نمیتوان در ملک او تصرف کرد پس برای هر امری حتی آزادی بیان باید جواز تصرف وجود داشته باشد. امّا بر طبق نظر سید مرتضی اصل بر آزادی است و اساس این نظر این است که هر چند در ملک دیگری نمیتوان بدون جواز تصرف کرد ولی زمانی که خداوند انسان را آفرید و اشیاء را مسخر او کرد به نوعی جواز ضمنی بر تصرف انسان بر اشیاء را صادر کرده است.
در اواخر نشست دکتر عمرانی استادیار دانشگاه امام صادق(ع): از جنبه کیفری محدودیت آزادی صحبت نمودند ایشان بیان داشتند «اصل اباحه» پذیرفته شده است امّا بحث پیرامون تمسخر و توهین به مقدسات است. در باب مبنای جرم انگاری توهین به مقدسات هم حتی آیاتی از قرآن چون آیه 108 سوره انعام به این موضوع اشاره شده است از این آیه این گونه استنباط می شود که سب مقدسات دیگران نباید صورت گیرد و در واقع باید به مقدسات آن چیزی که دیگران عبادت میکنند احترام گذاشته و سب و توهین نگردد و این بحث نه فقط یهودیت و مسیحیت را شامل میشود بلکه شمول آن به بودایی ها که به نوعی بت پرست هستند نیز سرایت میکند و فلسفه این امر نیز این موضوع است که کفار غیرعلم و از روی جهل ممکن است به خداوند توهین بکنند و اکنون تقریباً در همه کشورها توهین، جرم انگاری شده مثل توهین به افراد و بعضی مقامات و شخصیتها.

ایشان افزودند: نمیتوان فقط توهین هایی که موجب بر هم زدن نظم یک کشور میشود را در آن کشور جرم انگاری کرد زیرا توهین که در آن کشور صورت میگیرد ممکن است نظم و امنیت جهانی را خدشه دار کند. باید به همین سمت پیش برویم که در کنوانسیون های الزام آور تمام کشورها به احترام به مقدسات دیگران ملزم شوند و نباید این الزام در حد چند کشور باقی بماند.