در ابتدا لطفاً به طور اختصار درخصوص ساختار سازمانی و زیرمجموعه های معاونت پژوهشی توضیحاتی بفرمایید؟
معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه علوم قضایی تقریباً معاونت نوپایی است که از زمان تصدی جناب آقای دکتر شریعت باقری به عنوان ریاست دانشگاه، عملاً فعالیت خود را آغاز کرده است. از نظر تشکیلاتی،بخش هایی مانند مدیریت پژوهش، مدیریت امور کتابخانه و اطلاع رسانی، دفتر چاپ و نشر، دفتر نشریات علمی ودفتر فناوری و اطلاعات جزو زیر مجموعه های این معاونت محسوب می شوند. تاکنون مدیران
بخش های مدیریت پژوهش و همچنین کتابخانه منصوب شده اند و دفتر نشریات علمی، دفتر چاپ و نشر و دفتر فناوری اطلاعات به طور مستقیم زیر نظر بنده فعالیت می نمایند.
باتوجه به اینکه معاونت پژوهشی در حال شکل دهی ساختارها چه از لحاظ سخت افزاری و چه از لحاظ نرم افزاری می باشد و آیین نامه های مختلفی در حال تدوین است لذا از این جهت در ابتدای راه قرار دارد و کار این معاونت با دشواری هایی مواجه است. با این حال، هدف و دغدغه اصلی این معاونت این است که بتواند سطح پژوهشی دانشگاه را توسعه و ارتقاء دهد. البته همانطور که مستحضر هستید، خود دانشگاه علوم قضایی نیز به لحاظ ساختار دانشگاهی تقریباً تازه تأسیس محسوب می شود و لذا در مقایسه
با سایر دانشگاه ها از نظر امکانات مادی و سخت افزاری با محدودیت هایی مواجه است. ولیکن با همه این چالش ها، در اراده ما برای تأسیس ساختارها خللی ایجاد نشده است و بحمدالله با انتصاب جناب آقای دکتر شریعت باقری به سمت ریاست این دانشگاه و نگاه ویژه ای که ایشان به فعالیت های پژوهشی دارند توجه خاصی به معاونت پژوهشی و فناوری وجود دارد.
لطفاً بفرمایید چه اقداماتی از زمان تصدی جنابعالی تاکنون در این معاونت انجام شده است؟
اهمّ اقدامات مجموعه مدیریت پژوهش، برگزاری نشست های تخصصی و علمی و همچنین برپایی همایش ها است. در این رابطه در دو سال گذشته، نشست هایی با هدف تربیت علمی دانشجویان دانشگاه علوم قضایی که قضات آینده کشور هستند برگزار شده است. از جمله این نشست ها می توان به نشست «واکاوی یک رأی» اشاره نمود که در آن آرای قضایی صادر شده با حضور قاضی صادر کننده یک رأی و چند نفر از اساتید مربوطه به بحث و بررسی گذاشته شد. برخی نشست های دیگر، مربوط می شوند به
طرح ها و لوایح قضایی که در دستور کار مجلس قرار دارند و در حال تصویب می باشند و بررسی این لوایح با هدف آشنایی بیشتر دانشجویان، در دانشگاه برگزار می شود. به عنوان مثال، هنگامی که طرح امر به معروف و نهی از منکر در مجلس در حال بررسی بود، در دانشگاه نشستی را با حضور اساتید و دانشجویان جهت بررسی و آشنایی با این طرح برگزار کردیم. یکسری دیگر از نشست های تخصصی، با هدف بررسی آرای وحدت رویه دیوان عدالت اداری و دیوان عالی کشور برگزار شده است. هدف از برگزاری این نشست های تخصصی، بررسی همزمان موضوعات مطرح در این دو نهاد است. از جمله موضوعاتی که در این زمینه برگزار شده است نشست تخصصی مربوط به بحث مسئولیت مدنی دولت در قبال خطوط فشار قوی انتقال برق می باشد که با حضور برخی اساتید صاحب نظر در این زمینه و همچنین قضات دیوان عالی کشور برگزار گردید. برخی از نشست ها نیز با هدف آشنایی دانشجویان با مباحث کاربردی قضایی و جهت تقویت مبانی نظری آنان برگزار شده است که از این جمله می توان به سلسله نشست های فلسفه برای حقوق ایران اشاره نمود. در این سلسله نشست ها موضوعات مختلفی از جمله رابطه عرفان و حقوق، مفهوم استماع در رسیدگی های قضایی و مذاق شریعت مورد بررسی قرار گرفتند. در مجموع استقبال خوبی از سوی دانشجویان گرامی برای شرکت در این نشست های تخصصی صورت پذیرفت ولیکن به دانشجویان عزیز توصیه می کنیم که شرکت در این جلسات تخصصی را در برنامه خود قرار دهند به این دلیل که علاوه بر اینکه باعث ارتقای سطح دانش آن ها می شود به عنوان سوابق علمی در پرونده آنان ثبت می گردد و در مراحل مختلف از جمله اختبار از سوی مسئولین دانشگاه مورد نظر قرار می گیرد.
معاونت پژوهشی سه همایش نیز برگزار نموده است که از آن جمله می توان به کارگاه قاچاق انسان، همایش ملی چشم انداز حقوق کودک و همایش ملی شناسایی قوانین و مقررات زمینه ساز و تسهیل کننده جرایم و اختلافات حقوقی اشاره کرد. کارگاه قاچاق انسان با همکاری دفتر مقابله با جرم و مواد مخدر سازمان ملل متحد با حضور اساتید مختلف داخلی و خارجی و قضات زیربط و دانشجویان تحصیلات تکمیلی و همایش ملی چشم انداز حقوق کودک با همکاری و مشارکت معاونت حقوقی قوه قضاییه و ستاد حقوق بشر وزارت دادگستری برگزار شده است.
شرکت دانشجویان در نشست های علمی و تخصصی که توسط معاونت پژوهشی برگزار می شود به عنوان سوابق علمی در پرونده آنان ثبت می گردد و در مراحل مختلف از جمله اختبار از سوی مسئولین دانشگاه مورد نظر قرار می گیرد.
دفتر نشریات علمی نیز در حال حاضر درخصوص انتشار دو نشریه فعالیت می نماید. نشریه «دیدگاه های حقوق قضایی» که رتبه علمی پژوهشی دارد و در میان نشریات حقوقی از جایگاه خوبی برخوردار است. همچنین نشریه «نقد رأی» که نشریه ای مبتنی بر نقد آرای قضایی و در نوع خود جدید و منحصر به فرد می باشد. از این فرصت استفاده می کنم و از همه قضات محترم، اساتید گرامی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دعوت می نمایم تا آثار خود را در حوزه نقد آرای قضایی به این نشریه ارائه نمایند.
البته نظر ما بر این است که این دو نشریه برای دانشگاه کافی نیست و در نظر داریم تا تعداد نشریات تخصصی را افزایش دهیم.
آیا دانشگاه نیز اقدام به چاپ و نشر کتاب نموده است و اینکه چه برنامه و سیاست هایی برای چاپ کتاب های تخصصی دارید؟
بله. دانشگاه علوم قضایی نیز مجوز چاپ و نشر را از وزارت محترم ارشاد اسلامی دریافت کرده است و تاکنون تعدادی کتاب توسط انتشارات دانشگاه علوم قضایی به چاپ رسیده است.
آخرین عناوینی که در سال جاری به چاپ رسیده است عبارتند از: مسئولیت اجتماعی شرکت ها، تجزیه و تحلیل سیستم رسیدگی به دعاوی در صلاحیت دادگاه های عمومی حقوقی، مسئولیت مدنی در قانون جدید مجازات اسلامی، قاچاق افراد و مهاجران (مجموعه مقالات کارگاه آموزشی قاچاق افراد و مهاجران).
یکی از سیاست ها و برنامه ریزی های ما در زمینه چاپ کتاب این است که پایان نامه های فاخر و کاربردی برای مجموعه قوه قضاییه را پس از داوری و بررسی به چاپ برسانیم و این امر را محدود به دانشجویان دانشگاه علوم قضایی نکردیم بلکه چاپ پایان نامه های دانشجویان دانشگاه های دیگر را نیز در دستور کار خود قرار داده ایم. همچنین در نظر داریم تا آثار تألیفی قضات محترم کشور را پس از طی مراحل
بررسی های علمی منتشر نماییم.
معاونت پژوهشی چه برنامه هایی را برای اجرا در آینده در دستور کار خود دارد؟
به بخشی از اقداماتی که برای آینده در نظر داریم اشاره کردم. به عنوان مثال چاپ پایان نامه های ارزشمند دانشجویان، چاپ آثار تألیفی قضات و اساتید محترم هیأت علمی، افزایش نشریات تخصصی و... ولیکن یکی از اقدامات مهمی که معاونت پژوهشی برای انجام آن اهتمام و برنامه ریزی دارد و از ابتکارات و پیشنهادات شخصی جناب آقای دکتر شریعت باقری ریاست محترم دانشگاه می باشد، تشکیل سه کارگروه تدوین، مطالعه و انتشار رویه قضایی در حقوق عمومی، حقوق کیفری و حقوق خصوصی است. تاکنون دبیران این کارگروه ها منصوب شده اند و وظیفه هریک از این کارگروه ها این است که آرای مربوط به حوزه تخصصی خود را جمع آوری نمایند و سپس جهت بررسی و اظهار نظر به اساتید صاحب نظر ارائه نمایند. پس از آن، این نظرات تخصصی در قالب یه مجموعه کتاب با عنوان های رویه قضایی در حقوق خصوصی، رویه قضایی در حقوق عمومی و رویه قضایی در حقوق کیفری به چاپ خواهند رسید. این یکی از کارهای مستمر معاونت پژوهشی است که بسیار جدید و نو می باشد. همچنین برگزاری مستمر جلسات شورای پژوهشی از برنامه های این معاونت می باشد. در این جلسات سعی داریم تا طرح های پژوهشی ارائه شده را مورد بررسی قرار دهیم و از میان آن ها طرح های کاربردی را که به رفع مشکلات دستگاه قضایی کمک می نمایند جذب نموده و از آنان حمایت نماییم.
از دیگر برنامه های معاونت پژوهشی این است که با همکاری معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی، پایان نامه های دانشجویی را به سمت موضوعات کاربردی و مباحث کاربردی قوه قضاییه هدایت و راهبری نماییم. همچنین در نظر داریم تا با تدوین آیین نامه های گرنت و فرصت مطالعاتی، اساتید محترم هیأت علمی را از مزایای این آیین نامه ها بهره مند سازیم.
لطفاً اگر در پایان نکته ای را درنظر دارید بفرمایید.
در پایان لازم می دانم به این نکته اشاره کنم که هرقدمی در آغاز ممکن است با بسیاری مشکلات همراه باشد و انجام هر کاری نیاز به سعی و تلاش فراوان دارد. معاونت پژوهشی دانشگاه نیز همانطور که عرض کردم معاونت نوپایی است و بسیاری از ساختارهای پیش بینی شده در آن به اجرا در نیامده اند و ما درواقع در مرحله ایجاد و شناسایی ساختارها قرار داریم لذا نیازمند همکاری و مساعدت سایر بخش های دانشگاه و همچنین همفکری، همکاری و تعامل سازنده با صاحب نظران و اساتید محترم هستیم.
ان شاء الله در آینده با جذب بیشتر نیروهای متخصص در حوزه پژوهش، تأسیس ساختارها و همچنین جذب بودجه در امر پژوهش بتوانیم گام های مؤثر تری را برای ارتقای سطح کیفی پژوهش در دانشگاه علوم قضایی برداریم.